Yapılan araştırmalara göre ülkemizde, otomobilde seyahat eden çocuklar için oto koltuk kullanım oranı sadece yüzde 20 seviyesinde. Ayrıca çocukların yüzde 30 kadarının ön yolcu koltuklarında seyahat etmesine de izin veriliyor. e-bebek Genel Müdürü Halil Erdoğmuş, e-bebek öncülüğünde gerçekleştirilen oto koltuğu araştırma sonuçlarının oldukça düşündürücü olduğunu belirtirken,“Ülkemizde oto koltuğuna oturtulması gereken çocukların yüzde 80’den fazlası oto koltuğunda seyahat etmiyor. Yürürlüğe giren yasa ile oto koltuğu kullanımı konusunda anne babaların daha bilinçli hareket edeceğini umuyoruz” diye konuştu. Bu araştırma ve istatistiklere inanmamak mümkün değil, ülkemizde kimi zaman bazı aklıevvel babaların, küçücük çocuklarını sözümona otomobil kullanımına alıştırmak için, sürüş halinde çocuklarını da dizlerine oturtuklarını görüyoruz. Bu bilinçsiz insanlar, önden alınacak ufak bir darbe sonucu hava yastığının açılması durumda, çocuklarında kalıcı hasarlara yol açabileceklerinin farkında değiller. Neyse, tekrar araştırma sonuçlarına dönelim biz yine. Yapılan bu araştırmaların sonuçlarına göre, kazaya bağlı ölümlerde 0–9 yaşarasındaki çocukların yüzde 46’sı oto koltuğu kullanılmaması sebebiyle yaşamını yitiriyor. Bu rakamlar ailelerin, bu konuda daha hassas davranmaları gerektiğini bir kez daha kanıtlıyor. 1 Haziran 2010 tarihinden itibaren yürürlüğe giren, çocuk oto koltuğu kullanım zorunluluğu getiren yasa ile ülkemizde trafik kazalarına bağlı çocuk ölümlerinin ve yaralanmalarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Umarız emniyet kemeri kullanımına uyum sağladığımız kadar, bu özel koltukların kullanımına da kolayca adapte olabiliriz. ~Dünya çapında yapılan araştırmalarda çocuk oto güvenlik koltuğu kullanımının mecburi olduğu ülkelerde trafik kazalarında çocuk ölümleri yüzde 3 civarındayken, zorunlu olmayan ülkelerde bu oranın yaklaşık yüzde 46 olduğu ortaya çıkmış. ABD’de yapılan başka bir araştırmaya göre, çocuk oto koltuğunun doğru kullanılması ile çocuk ölümleri yüzde 71 oranında azalıyor. Tüm bu göstergeler çocuk oto güvenlik koltuğunun kullanılmasının nedenli önemli olduğunu gösteriyor. Öte yandan, ülkemizde çocuklu aileler arasında, 1554 denekten oluşan bir grupla bir araştırma yapılmış ve çocuk oto koltuğu kullanım bilinci sorgulanmış, sonuçlar bu bilincin pek de yaygın olmadığını ortaya koyuyor; çocukların kaç yaşına kadar oto koltuğuna oturtulmaları gerektiğini bilmeyenlerin oranı yüzde 64,4 iken, katılımcıların yüzde 96,5’i ise kaç cm boy ve kilonun altındaki çocukların oto koltuğuna oturtulması gerektiğini bilmiyor.
Yeni yasa ne getiriyor?
1 Haziran 2010’da yürürlüğe giren yasaya göre, 36 kg ağırlığında ve/veya 135 cm’den kısa çocukların otomobille seyahatleri sırasında oto koltuğu ile emniyete alınmaları yasal olarak zorunlu hale getirildi. Yasaya uymayıp çocukları otomobilde, uygun çocuk koltuğu olmadan seyahat ettirmenin cezası ise sürücü için 15 ceza puanı ve 62 TL para cezası anlamına geliyor.Trafik kazalarının yoğun olarak yaşandığı ülkemizde, araç içinde arka koltukta veya anne babalarının kucağında seyahat eden çocuklar, yetişkinlere oranla 10 kat daha fazla risk altında seyahat ediyor. Gelişmiş ülkelerde araç içinde seyahat eden çocukların güvenliğine ilişkin uzun yıllardır yürürlükte olan yasal uygulamalar, Avrupa Standartları’na uyum çerçevesinde 1 Haziran 2010’dan itibaren ülkemizde de uygulanmaya başladı.~ Yasaya göre, M1, M1G, N1, N1G ve N3 sınıfı araçlarda, boyu 135 cm den kısa ve 36 kg’ın altındaki çocukların araçta taşınması sırasında, çocukların ağırlığına ve gelişimine uygun çocuk bağlama sistemlerinin kullanılması zorunluluğu başladı. Britax Römer ve Koala çocuk güvenlik koltuklarının dağıtıcısı İtameks’den Çocuk Gereçleri bölüm yöneticisi Işın Şahinöz ise bu koltukların kullanımlarına dikkat çekiyor ve şunları söylüyor; “Yasada M1, N1 gibi bir çok araç sınıfı kodundan bahsediyor ama bu kodlamalar tüketicinin kafasını karıştırabilir. Bunu basitçe şöyle özetleyebiliriz; binek otomobiller ve hafif ticari araçlarda, çocukların çocuk güvenlik koltuğuyla seyahat etmesi zorunlu hale geldi. Bu koltuklar 3 noktalı emniyet kemerleriyle monte edilebiliyorlar, bu nedenle arka koltuk sırasında iki noktalı emniyet kemeri bulunan bazı ticari araçların sahipleri de, üç noktalı emniyet kemeri taktırmak zorunda kalacak. Ebeveynlerde, sadece uzun mesafe için koltuk kullanımı eğilimi var ama ister kısa mesafe, isterse uzun mesafeli sürüş olsun, tüm yolculuklarda bu koltukları kullanmak hem gerekli, hemde zorunlu. Çocuk güvenlik koltuklarının taksilerde de bulunması gerekecek, çünkü çocuklu bir aile ticari taksiye dahi binse, çocuğun özel koltukta ya da yükselticide seyahat etmesi gerekecek. Aksi durumda ticari taksiye kesilecek 62TL’lik cezayı da, taksi müşterileri değil, taksi sürücüleri ödemek durumunda kalacak. Bu nedenle taksi duraklarında ya da ticari taksiler bagajlarında da bu donanımları bulunmak durumunda kalacak. Ayrıca okul servis araçlarının sahipleri de, taşıdığı çocukların kaç tanesi bu kriterlere uyuyorsa, yani boyu 135 cm’in, ağırlığı da 36 kg’ın altındaysa, o sayı kadar bu koltuklardan servis araçlarına monte etmek durumda kalacaklar.”Türkiye genelinde 26 mağazasıyla hizmet veren JOKER’in yöneticisi Hasan Erendemir bu konuda şunları söylüyor; “Ne yazıkki ülkemizde araç içinde seyahat eden çocukların yüzde 80 gibi yüksek bir oranı korunmuyor. Bu nedenle, meydana gelen trafik kazalarında çocuklar yaralanmakta veya hayatlarını kaybetmekteler.~ Anne ve babaların zorunluluktan değil, çocuklarına duydukları sevgi ve önemden dolayı uygun araç içi Oto Güvenlik Koltuğu ürünlerini kullanmaları gerekir. ”Yılda 1 milyon’un üzerinde yeni doğum olan ülkemizde, uluslararası güvenlik standartlarına uygun Çocuk Güvenlik Koltuğu satışının sadece 40 bin adet civarında olduğunu belirten Erendemir, “Çocuklarını kucaklarında taşımaya alışmış olan toplumumuzun bu konunun önemini algılaması biraz zaman alabilir” diye konuştu. Ancak pazarın, yasal zorunluluğun yürürlüğe girmesiyle birlikte büyümesi bekleniyor. Piyasada çok çeşitli marka ve model çocuk koltuğu bulunmakla birlikte, kalite ve sağlamlığına güvenilebilen modellerin fiyatları 150 ile 1200 TL arasında değişiyor. Ama sanırız hiçbir şey, çocuğunuzun güvenliğinden daha kıymetli değildir.
Çocuk koltuğu seçerken nelere dikkat edilmelidir?
Oto koltuk seçimi çocuğun ağırlığına ve vücut yapısına uygun olmalıdır. Bunun için farklı geliştirilmiş sistemler bulunmaktadır. Oto koltuğu seçerken dikkat edilecek en önemli hususlardan biri de Avrupa Güvenlik Standartları’nı taşımasıdır. Güvenlik ürünü olduğundan mutlaka belli standartları taşıması zorunludur. Satın alınan ürünün ECE 44/03 işaretini taşıması gereklidir. Seçilen oto koltuğunun montajının kolay olması ve araçtaki mevcut kemer sistemi ile kullanılabilir olması gerekir.
Hangi kiloda çocuklar için hangi sistem uygundur?
Çocuk oto koltuk sistemleri için uzmanlar tarafından 4 ayrı kilo grubu belirlenmiştir. ~Grup 0 : ( 0 kg – 10 kg )
Yeni doğan ve emzirme çağında olan bu bebekler tamamen yatar veya yarı yatar pozisyonda taşınmalıdır. Ani fren ve kaza sırasında meydana gelecek boyun travmasını azaltmak için koltuğu otomobilin gidiş yönüne ters yerleştirmek gerekir.
Grup 0+: ( 0 kg – 13 kg )
Yarı yatar oto koltuklarını ani fren ve kaza sırasında meydana gelecek boyun travmasını azaltmak için otomobile ters yerleştirmek gerekir. Aracınızın ön sağ koltuğunda hava yastığı varsa oto koltuğunu asla önde kullanmayınız ya da eğer mümkünse, ön yolcu havayastığının ateşleme sistemini serviste dezaktive ettirin.
Grup 1 : ( 9 kg – 18 kg )
Bu dönemdeki çocuklar oturabilir, ancak güvenli bir oturma yüzeyine ihtiyaç duyarlar ve oto koltuk üzerindeki özel kemer ile bağlanırlar. Bu gruptaki oto koltukları daha rahat bir yolculuk için gerektiğinde yarı yatar pozisyon ayarına sahiptir. Aracın arka koltuğunda yola bakar konumda kullanılmalıdır. Kemer bağlantıları 5 noktadan oluşup omuzdan ve kalçadan kavrayacak şekilde bağlanabilmelidir. “Çocukla Büyüyen Oto koltuk sistemi” bebeğin yaş ve giyimine göre oturma pozisyonlarını ayarlama imkanı verir. Bu sistem çocuğunuza ekstra konforlu bir yolculuk sağlayacaktır.
Grup 2-3 : (15 kg – 36 kg )
Ülkemizde satılan bu gruptaki ürünler 2 parçadan oluşup, alt ünitesi daha sonraki dönemlerde de yükseltici olarak kullanılmaktadır. Aracın arka emniyet kemeri ile direkt çocuğu bağlayarak kullanılır.~ Oto koltuk sayesinde kemer çocuğun omuz hizasına gelecektir. Grup 1 gibi aracın arka koltuğunda yola bakar konumda yerleştirilmelidir.
Grup 3: “Yükseltici” olarak adlandırılır ve 25 kg’dan 36 kg’ya kadar kullanılır. (25 kg – 36 kg)Tüm bu model detaylarının yanısıra oto koltuklarının belirli Avrupa Güvenlik Standartlarını taşıması gerekmektedir. Kemer bağlantıları, otomobillerin emniyet kemerine uygunluk gibi kurallar bu standartların başında gelir. Oto koltuğunun çocuğa göre seçimi ve araca doğru bağlanması çok önemli hususlardır. Yanlış yapılan bir oto koltuk seçimi ve hatalı bağlanan bir oto koltuğu,koruyucu özellik taşımaz. Bu yüzden koltuğu otomobile yerleştirirken, ürün klavuzunun takipedilmesi önemlidir. Oto koltuğunu bağladıktan sonra kemerin olabildiğince sıkı hale getirilmesi ve periodik sürelerle bu gerginliğin kontrol edilmesi gerekir. Ayrıca hava yastığı sistemli araçların ön yolcu koltuklarında oto koltuğu kullanılmaması gerekir.
Çocuğunuz oto koltuğunu istemiyorsa ne yapılabilir?
Oto koltukları çocuğun hareketlerini kısıtladığı ve onu koltuğa bağladığı için sıkıcı olabilir. Ama şunu unutmamalıyız ki “Oto koltuk kullanımı aile içi bir eğitim ve disiplindir”. Çocuğunuzun oto koltuğunu yadırgamaması için, onu doğumundan itibaren oto koltuğunda seyahat ettirmelisiniz. Anne ve babaların ön koltukta kemer taktığını gören çocuğu ikna etmek daha kolaydır. Çocuğunuzun koltukta kendini rahat hissetmesi çok önemlidir. Bu sebeple oto koltuğu satın alınırken çocuğu beraber götürmek ve seçimde fikrini almak akılcı bir alış-veriş olacaktır. Çocuğunuza koltuğun sadece ve sadece onun olduğunu anlatınız. ~Yükselti sayesinde penceredendışarı daha rahat bakabileceğini söyleyiniz. Çocuğunuzun koltukta kendini rahat hissetmesi çok önemlidir. Güneşli bir havada yolculuk ediliyorsa stor güneşlik ile korunmalıdır. Sıcak havalarda koltuğa ter emici havlu kılıf takılabilir. Oyuncaklar yolculuk sırasında onu oyalaması için idealdir. Yapılan seyahat mesafe ve süresi ne olursa olsun oto koltuğu mutlaka kullanılmalıdır. Uzun yolculuklarda onun ve sizin dinlenebilmeniz için sık sık mola verilmelidir.
Kaç yaşına kadar oto koltuğu kullanılmalıdır?
Ebeveynler tarafından yapılan önemli bir hata, 4 yaş sonrası için oto koltuk kullanımına gerek kalmadığını düşünmektir. Ancak 11 yaşına kadar emniyete alınmamış çocuklar, oluşacak bir kaza anında tehlikeye açıktır. Çocukların boyutları yetişkine göre daha küçük olduğundan, kaza anında yaralanma ihtimali yetişkinden 10 kat fazladır.
Seyahat önerleri
Uzunluğu ne olursa olsun yolculuklarda, emniyet kemeri bağlama alışkanlığı olmalıdır. Oto koltuğunda doğru ayarlama yapınız. Periyodik olarak omuzdan ve bacak arasından geçen emniyet kemerini kontrol ediniz. Maksimum güvenlik için kilidin karın hizasında değil, kalça hizasında olmasına dikkat ediniz. Yolculuk boyunca belli zamanlarda çocuğun doğru şekilde oturup oturmadığını kontrol ediniz. Güneş ışığından çocuğunuzu stor veya güneş tentesi yardımı ile koruyunuz. Çocuğunuzu otomobilden çıkarırken ve kilidi açmak istediğiniz sırada, ısınan metal kilitlere dikkat ediniz. Çocuğunuzu her zaman kaldırım tarafından indiriniz. Yola çıkmadan önce, kapıların çocuklar tarafından hareket esnasında açılmasını önleyici donanımların ayarlanmış olmasına dikkat ediniz.~
Çocuğunuza otomobilin içindeki ısıya uygun kıyafetler giydiriniz. Çocukları mümkünse hiç bir zaman tek başına otomobilin içerisinde bırakmayın. Kısa bir süre için yalnız bırakmanız gerekirse, aracı mümkün olduğu kadar emniyet altına alın: El frenini çekmek, kontak anahtarını çıkartmak gibi.. Yolculuk esnasında çocuklara verilecek oyuncaklar onları meşgul edecektir. Fakat bu oyuncakların ağır, sivri ve keskin olmamasına dikkat edilmelidir.
Yorum yazın