Ne viraj var ne de iniş çıkışlı
bir yol. Sadece dümdüz
bir yol ve ters dönmüş,
tavanının üzerinde duran bir
otomobil. Polis ve itfaiye yolda
ne bir fren izine ne de yabani
bir hayvan şüphesine rastlayamıyor.
Buldukları tek şey hayatını
kaybetmiş üç kişilik aile…
Feci kazanın muhtemel sebeplerinden
birisi anlık uyku.
Çoğunlukla, araştırmacıların
şüphesi sürücünün uykuya dalmış
olması yönünde yoğunlaşıyor.

Uzmanların araştırmalarına
göre her beş ölümcül kazadan
biri sürücülerinin çok yorgun
olmaları nedeniyle yaşanıyor.
Konu ile ilgili birçok neden de
sayılabilir. Ağır vasıta sürücülerin
zaman baskısı uykunun
önüne geçiyor. Taşımış olduğu
yükü belirlenen zamanda
müşterisine ulaştırmayanlar,
kendilerini işsiz bulabiliyor.
Sürücüler bu endişelerinden
dolayı mola alışkanlıklarını kısaltılarak
daha fazla direksiyon
başında zaman geçiriyor. Sonuçları,
daha az moladan dolayı
yorgun sürücüler. Ticari araç
sürücüleri ağırlıklı olarak bunu
yaşarken tatile gidenlerde de
pek fark yok. Birçok aile babası
tatil gününden zaman kaybetmemek
için işten çıkar çıkmaz
dinlenmeden yola koyuluyor.

Mola yorgunluğun önüne
geçebilir

Bunun sonuçları da hepimizin
bildiği gibi çok acı oluyor.
Gideceği yolun yarısını tamamlamadan
yorgunluktan gözler
kapanmaya başlıyor ve kaçınılmaz
son olan ölümcül kaza
kısa süre içinde geliyor.

~Sürücüler normal bir yorgunluğunun
önüne çok basit
bir şekilde geçebilir. Seyahat
esnasında sık molalar, araçtan
inip kültür-fizik hareketlerinde
bulunmak veya en güzeli sağlam
bir uyku çekmek. Diğer
durumlarda ise ölüm tehlikesi
sürekli yanınızda seyahat
etmeye devam ediyor. Bu tip
sürücüler uyku apnesi isimli
bir hastalığın sendromlarını
yaşıyorlar. Daha basit bir dille
açıklamak gerekirse, bu tip insanlar
geceleri uyku sırasında
nefes alıp vermelerde sağlıksız aralar veriyor.

Bu boşluklarda kişi neredeyse
bir dakikaya yakın bir
süre nefes almadan uyumaya
devam ettiği gibi. sonunda gürültülü
bir horlamayla tekrar
nefes almaya devam ediyor.

Bu durumu yaşayan biri her
ne kadar uykusuna devam
ediyor olsa da gerekli olan
sağlıklı uykusunu alamamış
oluyor. Uykusunu tam sağlıklı
olarak almayan sürücü
de gündüzleri dalmaya devam
etmesi gibi aynı durumu direksiyon
başında da yaşamaya
devam ediyor.

Tehlike sınırında mısınız?
Çok gürültülü horluyor musunuz
veya bunu başkaları
size söylüyor mu?
Sabahları uyandığınızda
kendinizi yorgun ve uykusuz
hissediyor musunuz?
Kabiliyetiniz doğrultusunda
kendinizi kısıtlanmış hissediyor
musunuz?
Uzun süreli odaklanamıyor
musunuz?
Gündüz saatleri bile olsa
uykunuz mu var?
Gündüzleri aniden ayık
olmanız gerekirken uykuya
dalıyor musunuz (okurken,
TV seyrederken, konuşurken,
masa başı işler sırasında)?
~Geceleri zor mu uykuya
dalıyorsunuz?
Geceleri sık uyanır mısınız?
Ardından tekrar zor uyuyor
musunuz?
Geceleri huzursuz mu uyuyorsunuz,
sabah kalktığınızda
yatağınız çok mu dağınık veya
sabah aşırı terlemiş olarak mı
uyanıyorsunuz?
Sorulan sorulara karşın cevabınız
ağırlıklı olarak evet
ise bir doktora görünmeniz
tavsiye edilir.

Yardımcı olan ve olamayanlar

Yorgunluğa karşı farklı seçenekler sıralanabilir. Kola, kahve ve enerji içecekleri.
Her kişinin ayık kalmak için kendisine göre uygun bir yöntemi var. Gerçekte
peki hangisi faydalı? Uyku laboratuvarında görevli Dr. Andrea Iwansky
cevapları şu şekilde veriyor.


Kafeinli içecekler

Bir fincan kahveden sonra zımba gibisin gibi laflar insanı
kendisini kandırmaktan öteye gitmiyor. Enerji içecekleri,
kahve, kola ve diğer benzeri içecekler kan dolaşımını
sadece kısa bir süreliğine hızlandırıyor.

Bilinçli molalar

Ağır basan uykuya karşın otomobili durdurarak araçtan
inip hareket etmek en iyi yöntemlerden biri denilebilir.
Ama kısa mola verenler tekrar uykusuzluğa karşı savaşmak
zorunda kalacaktır. Bu durumda önerimiz en azından,
20 dakikalık kısa bir uyku.


Doğru uyumak

Bu öğrenilebilir bir şey. Uygun olanı, mümkün olduğunca
karanlık bir oda (oda sıcaklığı 18 derece). Oda da TV, radyo
veya diğer elektronik eşyalar bulunmaması gerekir. İyi bir
uyku düzeni elde etmek için en azından yedi saat uyumak.