Günlerden salı… Saat 10:00… Paris’teki bir hangarda
bir elektrikli otomobil, 65 km/s hızla tam önden
bir duvara çarpıyor. Ortaya çıkan görüntü korkunç: Ön
taraf tamamen zarar görüyor, turuncu renkli yüksek
gerilim kabloları hava sallanıp duruyor ve zemindeki
akünün ne durumda olduğunu kimse göremiyor.
Ancak Fabien Duboc bu “taze” hurdaya gülümseyerek
bakıyor: “Bir kaza anında bu elektrikli otomobil, en az
içten yanmalı motora sahip bir otomobil kadar güvenli.”

Fabien Duboc Renault’da, hangarda duvara çarptırılan
yeni elektrikli model Zoe’nin pasif güvenliğinden sorumlu
bir mühendis. Bu yıl sonunda henüz çok genç
olan elektrikli otomobil pazarında satılmaya başlanacak
olan Zoe’nin güvenlik sorumlusu, buradakinin aracın
70’inci çarpışma testi olduğunu, piyasaya çıkana kadar
bu rakamın 90’ı bulacağını hatırlatıyor. Önden, yandan,
arkadan… Araca uygulanan çarpışma testlerinin türüyse
16’yı buluyor. Akünün kesinlikle güvenli olduğunu
söyleyen Duboc kazayı izlerken çarpışma mankenlerine
dikkat bile etmiyor.

Bunun nedeniyse akünün güvenliğinin elektrikli
otomobil geliştirme çalışmalarında her şeyden daha
önemli olması. Ancak bu önem yeni değil. Yani modern
lityum-iyon akülerin patlaması veya yangına neden
olması gibi pazarda güvensizlik yaratan sorunlar rapor
edilmeden çok önce de durum böyleymiş:
? Çin’de bir BYD e6 ile yolculuk eden 3 kişi, ağır bir
kazada yanarak can verdi.
? Fisker Karma’nın plug-in versiyonu ABD’e bir garajda
kendi kendine yandı.

~Bir Chevrolet Volt başarılıymış gibi görünen bir çarpışma
testinin ardından kendi kendine alevler içinde
kalıverdi.
Hatta marş motorlarını çalıştırmakta kullanılan
modern aküler bile ağır sonuçlanan yangınlara sebep
olabiliyor. Bunların tümü aslında istisnai olaylar olsa
da mühendisler hepsinde nedenleri derinlemesine
araştırıyor. Çünkü ölümcül sonuçlar doğurabilen bu
tür çocukluk hastalıklarının bu ileri teknoloji ürünü
branşta yeri olamaz.

Münster Üniversitesi Akü Araştırma Merkezi yetkilisi
Martin Winter akü güvenliğinin henüz yeterli olmadığını
söylüyor ve ekliyor: “Her akü enerji yoğunluğu, performans
ve güvenlik arasında ideal bir denge bulmalı.”
Meslektaşı Uwe Sauer de Winter’i destekliyor: “Uç
durumlarda her akü yanabilir. İyi başarılı akü paketleri
bu yangının dışarıya yayılmasını engellemelidir.”
Renault’un LG Chem’den alınan lityum-iyon aküsü
çok sayıda güvenlik testini geçmek zorunda: Metal
kullanılarak yaratılmaya çalışılan kısa devreler, 40 cm
derinliğindeki su geçişleri, zeminden sıçrayan taşlar veya
-30 ile +60 derece arasındaki sıcaklık değişimlerinin
aküye herhangi bir zarar vermemesi gerekiyor. Akülere
toplam 15 stres testi uygulanıyor.

Küçük sermayeleriyle limitli üretim yapmaya çalışan
küçük üreticilerin bu kadar yüksek araştırma maliyetlerini
karşılayabilme şansı yok.
Fabien Duboc Zoe’nin 48 akü hücresinin 4 kademeli
olarak korunduğunu söylüyor: Çok güçlü karoser,
zemindeki enerji emme özelliğine sahip akü yuvası,
akü yönetimi ve havayastığı sensörleriyle yapılan bağlantı.
~Sensörlerden bir kaza uyarısı geldiği anda akü
milisaniyeler içinde kapatılıyor. Renault’nun elektrikli
otomobilinin en önemli güvenlik unsuruysa toplam 22
kWh kapasiteli akü hücrelerinin hava soğutmalı olması.
Peki ama elektrikli otomobiller gerçekte ne kadar
tehlikeli? Uwe Sauer: “Araca optimum şekilde monte
edildiklerinde aküler, yüksek bir risk kaynağı değiller.”

Buna rağmen büyük otomotiv firmaları daha dikkatli
olmaya devam ediyor. Renault teknisyenlerinin bunun
için uyguladığı bir test kesinlikle çok zorlu: Barbekü
testi. Burada akünün, 2 dakika boyunca direkt temas
ettiği 30 cm uzunluğundaki bir alevden etkilenmemesi
gerekiyor. Yapılan açıklamaya göre Zoe’nin aküleri bunu
çok daha ileri götürerek 10 dakika boyunca alevden
etkilenmeden durabiliyor.

Sonuç

Büyük üreticilerin yeni bir elektrikli modeli piyasaya
çıkarmak için neden bu kadar uzun süreler beklediklerini
merak edenler, cevaplarını Renault’nun
buradaki araştırma tesisi gibi laboratuvarlarda
bulabilir. Tüm yeni teknolojilerde olduğu gibi elektrikli
otomobile de şüpheyle yaklaşılıyor. Özellikle
de ortalıkta yanan veya patlayan elektrikli otomobil
haberlerinin dolaştığı düşünülünce… Akü güvenliğiyle
ilgili araştırmalar müşteri güvenliği açısından
çok ciddi birer çalışma konusu olarak kabul ediliyor.