Tutumluluk formülü

Otomobil kullanmak hepimizin ortak tutkusu. Fakat sürekli artan akaryakıt fiyatları, otomobili sadece gerekli olduğunda kullanmayı zorunlu kılıyor. Hazırladığımız rehberdeki önerileri uygulayarak yüzde 43’e varan oranlarda tasarruf ederek, aynı miktar yakıtla daha fazla kilometre yapabilirsiniz. Sakin kullanım her zaman cüzdan dostudur Hızlı kullanım, yüksek tüketim anlamına geliyor. Çünkü artan hız, hava sürtünme direncinin yükselmesine neden oluyor. Alt vitesler daha fazla kullanıldığından, çok yavaş gitmenin de tüketimi artırdığını unutmamak gerekiyor. Ancak homojen olmayan bir kullanım tarzı, tüketimi çok daha fazla artırıyor. Tutumluluk için belirlenen kurallar birbiriyle çelişiyor gibi görünse de, kurallar arasında dikkatli ve esnek geçişler yapmak gerekiyor.Örneğin 50 km/s hız limiti olan bir yolda 50 km/s hızla ve beşinci vitesle ilerlemek, 30 km/s sınırı olan bir yoldaki her türlü kullanım şartından daha az tüketim sağlıyor. Ya da hızlanmak için gaza mümkün olduğunca fazla basmak, küçük viteslerde yavaş yavaş hızlanmaya çalışmaktan çok daha ucuza mal oluyor. Birbirini takip eden kavşaklarda en makul tüketim sağlayan 50 km/s hıza, fazla gaz vererek çok çabuk çıkmak, sonrada kavşağa yaklaşırken fren yapmak da fazla tüketime neden olur. İşte bu nedenle ileriyi gören bir sürüş tarzı benimsemek en doğrusu. Aynı kural, birbirini takipeden benzer özellikli virajlara, önünüzdeki bir trafik sıkışıklığına ya da uzun rampalara yaklaşırken de geçerli. Tabii, tüm bunları doğru yapabilmek için, biraz deneyimli olmak gerekiyor.~Trafik ışıklarında israfa son
Duran bir otomobilin güce ihtiyac ıyoktur. Buna rağmen motor çalışmaya devam ediyorsa, boşa yakıt harcanıyor demektir. Durur pozisyonda saatte 1-2 litre arasında olan fazladan yakıt tüketimi, kulağa az gibi geliyor. Ancak adım adım ilerlenen sıkışık şehir trafiğinde bu rakam, 100 km’de yaklaşık 4-5 lt fazladan tüketmek anlamına geliyor. Birkaç saniye için de olsa, duran trafikte kontak kapatmak kesinlikle en faydalı davranış olacaktır. Sık sık kullanılan marş motorunun aşınacağı iddiasıysa, motor problemsiz olduğu, yani marşa basıldığı anda çalıştığı sürece geçersizdir. Aydınlatma, fren lambaları ve silecek gibi elektrikli donanımların çalışmaya devam edebilmesi için, kontak kapatıldıktan hemen sonra tekrar açılmalıdır. Motoru stop ettirmek, özellikle motor soğukken çok faydalı oluyor. Bu yöntem, soğuk motorun ve katalitik konvertörün daha hızlı ısınarak ideal çalışma sıcaklığına daha çabuk ulaşmasını sağlıyor. Ancak soğuk kış günlerinde eğer yola yeni çıkıldıysa, bu yöntem yüzünden kaloriferin, yani yolcuların ısınma süreleri biraz uzuyor.

Virajlara kontrollü girin
Hareket enerjisini ısı enerjisine dönüştürdüğünden, fren yapmak enerji kaybı olarak kabul edilir. Ayrıca standart otomobillerde ısının tekrar hareket enerjisine dönüştürülmesi de mümkün değil. Viraja girerken fren yapılarak düşürülen hız, viraj çıkışında gaz verilerek, yani fazladan yakıt harcanarak geri kazanılabilir. Bu nedenle virajlara kontrollü girmek, yakıt tüketimini düşürmek açısından oldukça faydalıdır. ~Bunun için viraja makul bir hızla yaklaşmak ve bu hızı viraj içinde korumak yeterli ama sonu görülemeyen virajlarda biraz daha dikkatli ve yavaş olmakta fayda var. İşe gidip gelirken, her gün kullandığınız bir yolda bu uygulamayı çok daha güvenli bir şekilde hayata geçirmek mümkün. Ancak bu uygulama, sorumluluktan uzak bir şekilde hızlı gitmek anlamına gelmiyor. Ayrıca, virajlarda neredeyse panik fren yaparak yavaşlayanlara karşı, biraz daha yavaş olmakta da fayda var. Yapılan testlerde otomobillerini aşırı seri kullanmayı seven, virajlara girerken sert fren yapan, ara gazı vererek iki vites birden küçültüp,virajın çıkışına yakın bir noktada gaza sonuna kadar basarak tekrar hızlanan sürücülerin, aynı sürede ama daha homojen hızlarla ilerleyen sürücülerden 4-5 lt/100 km daha fazla yakıt tükettiklerini ortaya koydu.

Gaz pedalına basarken dikkat!
Tutumluluk isteyenlerin gaz pedalına doğru şekilde basmayı mutlaka öğrenmeleri gerekiyor. Sanılanın aksine, olması gerekenden daha fazla gaz vermek, daha az vermekten daha iyidir. Bu şaşırtıcı kuralın ardındaki teknolojik nedense, gaz kelebeği kayıpları. Ayak, gaz pedalından her çekildiğinde motorun frenlenmesi, güç ve yakıt kaybı anlamına geliyor. Diğer bir faydalı kural da ayağı gazdan çekmek yerine vites büyütmektir. “Tam gazla hızlanma nasıl tasarruf sağlıyor? “sorusunun cevabı da oldukça basit: “Çünkü daha ekonomik olan yüksek devirlere ulaşma süresi kısalıyor”. Gerçekten de 100 km/shıza kadar tam gaz vererek hızlandıktan sonra en yüksek viteste bu hızı korumak, yarım gazla ve küçük viteste bu hıza daha uzun sürede ulaşmaya çalışmaktan daha fazla ekonomi sağlıyor. Ancak atmosferik motorlar için pratikte daha geçerli olan bu kural, turbo beslemeli motorlarda bu kadar faydalı olamıyor.~Vites değişim zamanı doğru olmalı
Burada kastedilen şey, vitesleri doğru değiştirebilmekle, debriyaj-vites kolu arasındaki senkronizasyonu doğru yapmakla sınırlı değil. Gerçekten de asıl önemli olan, doğru zamanda doğru vitesi seçebilmektir. Daha erken vites yükselten sürücü, kilometre başına daha az krank mili hareketiyle ilerlemeyi başarır. Bu da silindirlerin hava-yakıt karışımıyla doldurulma sayısını, yani harcanan yakıtın miktarını azaltır. Daha az devir, aynı zamanda daha az güç anlamına geldiğinden, “Gaza doğru basın” maddesi devreye giriyor. Ancak aynı güç seviyesinde bir üst vitesle ilerlemek, yaklaşık yüzde 10 yakıt tasarrufu anlamına geliyor. Alçak devir ve yüksek vites kullanılarak ilerleme yöntemi, en büyük faydayı yüksek torklu motorlarda sağlıyor. Bu yöntemin diğer bir faydası da, motor aşınmalarını ciddi oranda düşürmesi. Gerçekten de 2000 d/d yerine 4000 d/d’de ve beşinci vites yerine üçüncü viteste ilerlemek, motor içindeki aşınmaları sekiz kat artırıyor.

Yakıtın kalitesi önemli
Ucuz ancak kalitesiz yakıt satılan istasyonları tercih etmek, sadece kısa süreli tasarruf sağlar. Bu durum özellikle dizel otomobiller için geçerli. Gerekli standartları karşılamayan yakıtlar, modern katıklar içermediği gibi kirli de olabilir.Tutumlu çalışabilmesi için motorun içinin temiz olması gerekiyor. Supaplar ve yanma odalarında meydana gelebilecek birikimler, lambda sensörü ve katalitik konvertörün görev yapmasını engellediğinden,motorun uzun dönemde daha fazla yakıt tüketmesine neden oluyor. Bu nedenle tutumluluk isteyen sürücülerin, kaliteleri onaylı yakıt istasyonu zincirlerini tercih etmeleri gerekiyor. Ucuz ve kalitesi belirsiz yakıt almak zorunda kalırsanız, kesinlikle depoyu tam olarak doldurmayın.~Piyasadaki yakıt seçenekleri
Yakıt tüketimini azaltmak mümkün değilse, alternatif yakıtlar kullanarak verimi artırmak ve tüketim maliyetlerini azaltmak mümkün olabilir. Günümüzde oldukça yaygın olan LPG sistemi uygulamaları, benzinli motorlarda yüksek verim sağlıyor. Günümüzde LPG sistemlerinde kullanılan sıralı sistemler, sahip oldukları elektronik kontrol üniteleri (ECU) sayesinde motordan maksimum verim alınmasını sağlıyor. Ayrıca LPG yakıtı ortalama 103 oktan seviyesinde olduğu için başarılı uygulamalarda motordan bir miktar daha fazla güç almak bile mümkün oluyor. Benzinli motorlara LPG uygulamasında avantaj daha az yakıt tüketmesi değil, LPG’nin litre fiyatının benzine göre daha düşük olması. Böylece LPG ile çalışan bir otomobil, “tüketim maliyetlerinde” benzinli bir otomobilden yüzde 35-40 oranında daha ekonomik olabiliyor. Motor hacmi büyüdükçe bu avantaj daha da artıyor. Dizel motorlu otomobillerde ise, ilk satın alım maliyetleri aynı modelin benzin motorlu versiyonuyla karşılaştırılarak belirlenebiliyor.Yıllık yapılan kilometre üzerinden toplam yakıt tüketimi hesaplanarak ilk satın alımda ödenen fazladan paranın tüketim avantajıyla ne kadar sürede kendini amorti edeceği hesaplanabiliyor. Bu sayede “dizel mi- benzinli mi?” sorusunun cevabını kullanıcı kendisi bulabiliyor.

Motor yağı ve servis ekonomi için önemli
Motor yağı reklamlarının çoğunda yakıt tüketimiyle kullanım maliyetlerini düşürmek türünden iddialar yer alır. Bunlardan ilki doğru olsa da, ikincisi çoğunlukla yanlıştır. Çünkü viskozitesi 0-30 ile 0-40 arasında değerlerde olan ve motor soğukken de maksimum yağlama yapabilen tam sentetik yağlar, genellikle oldukça pahalıdır. Ayrıca sağladıkları enerji tasarrufu oranları da araçlara göre büyük değişkenlikler gösterebiliyor.~ Bu tür yağlardan en büyük fayda, çoğunlukla kısa mesafelerde araç kullanan, yani motor henüz tam ısınamadan işine ulaşanların otomobillerinde elde ediliyor. Yılda sadece 5 bin km yapan ve yağlarını her yıl değiştirmek zorunda olan araç sahiplerinin bu tip yağları kullanarak gerçek anlamda tasarruf elde etmeleri zor görünüyor. Yılda 30 bin km yol kateden ve araçlarında servis uyarı göstergesi bulunan otomobil sahipleri içinse bu yağların maliyeti çok da büyük bir önem taşımıyor. Diğer taraftan da çok yol yapanlar mesafelerin çoğunluğunu motor sıcakken katettiklerinden, bu kez de pahalı yağın tasarruf potansiyelinden maksimum yararlanamıyor. Aracın tipi de tutumluluk potansiyelinde büyük rol oynuyor. Altı ya da daha fazla silindire sahip motorlar, daha uzun yatakları nedeniyle daha fazla sürtünmeye neden oluyor. Bu sürtünme rakamı çok az bile azaltılsa, tüketime etkisi oldukça fazla oluyor. Daha küçük ve 4 silindirli motora sahip bir vanda yada minibüsteyse tüketimi artıran en önemli neden, hava sürtünmesi. Herhangi bir ön şart ya da istisna olmadan yakıt tasarrufu sağlayan en geçerli yöntem, bakımların zamanında ve üreticinin tavsiyeleri doğrultusunda yapılmasıdır. Tıkanmış hava filtreleri, kurumlanmış bujiler ya da hafif de olsa sürekli bir fren etkisi yaratan kilitlenmiş fren balataları, yakıt tüketimini tahmin edebileceğinizden çok daha fazla artırıyor. Dikkatsiz park manevraları bile tüketimi artırıcı bir rol oynayabilir. Sert bir park manevrası sırasında lastiğin kaldırıma çarpılarak desen yapısının bozulması, asimetrik sürtünmeye ve buna bağlı olarak daha fazla yakıt tüketimine neden olabiliyor.~Fazladan yük fazladan tüketim getirir
Eğer mevsim kış ise zincirlerin bagajda olması faydalı bir davranıştır. Ancak bahar ya da yaz aylarında zinciri bagajda taşıyorsanız, fazladan hamallık yapıyor ve fazladan yakıt tüketiyorsunuz demektir. Bu durumun olumsuz etkileri, özellikle ortalamanın üzerinde hızlanma ve fren yapılan kalabalık şehir trafiğinde daha da artıyor. Çünkü bu tip hareket tarzında, ivmelenmesi ve frenlenmesi gereken kütle daha yüksek oluyor. Hemen tüm üreticilerin hafif metaller ve ileri teknolojiler kullanarak araçları hafifletmeye çalışmaları da bunu kanıtlıyor. Uzun mesafeli yolculuklarda birçok sürücü, fazla ağırlığın etkisini abartıyor. Yolda çok fazla rampa ve viraj yoksa, yani düz ve açık bir yolda homojen bir hızla ilerliyorsanız, hava sürtünmesinin tüketime olan etkisi çok daha fazladır. Otomobilin üzerine doğru bir şekilde monte edilmiş port bagaj, tüketimi 100 km’de yaklaşık 1litre artırır. Tavana monte edilen alçak ve aerodinamik yapılı port bagaj kutuları, yakıt tüketiminin daha az olmasını sağlamanın yanında rüzgar gürültülerini de düşürüyor. Aerodinamik olmayan yükler, örneğin çevreci gezintilerde kullanılmak için tavanda götürdüğünüz iki dağ bisikleti, 80 km/s ortalama hızda yakıt tüketimini 100 km’de 4 lt civarında artırıyor. Ayrıca geniş lastikler, aşırı büyük ebatlardaki spoylerler de sürtünme miktarını ve buna bağlı olarak tüketimi yükseltiyor.

Lastik basıncı doğru olmalı
Lastiklerin asfalt üzerinde sorunsuz ilerlemesini engelleyecek tüm unsurların ortadan kaldırılması gerekiyor. Her şeyiyle doğru görev yapan lastiklerde bile, yuvarlanma direnci yaklaşık 10 HP güce mal oluyor. Bunu azaltmanın yoluysa, doğru hava basıncından geçiyor. ~Ancak basıncın aracın kullanım kitapçığında maksimum yükte kullanılması tavsiye edilen rakamdan daha yüksek olmaması gerekiyor. Aksi taktirde konfor olumsuz etkileniyor ve aracın yürüyen aksamı zarar görebiliyor. Bunun dışında yükseltilen basınç, bozuk zeminli yollarda ilerlerken avantaj sağlamaktan uzaklaşabiliyor. Çünkü normal basınçlı kullanımda lastiklerin absorbeettiği küçük zemin bozukluklarının yükü, maksimum basınçta süspansiyona ek yük getiriyor. Bu sırada ileri geri hareketleri hızlanan süspansiyon, hareketi ısı enerjisine dönüştürüyor ve bu fazladan enerji de yine yakıt deposundan karşılanıyor. Üzerinde Green X yazan Energy Saver lastikleri, piyasadaki en düşük yuvarlanma direncine sahip lastik tipleri.

Aracınızı daha yumuşak sürün
Agresif sürüş üç kata kadar fazla yakıt harcanmasına neden olur. Kalkış hariç hızlanmaları yumuşak tutun.

Yüksek vitesler kullanın
Yüksek vitesler modern otomobillerde yakıt verimliliğini arttırır. Motoru zorlamadan mümkün olduğunca yüksek vites tercih edin

Motorunuzun ayarını ve bakımını yapın
İyi ayarlanmış bir motor yakıt ekonomisini yüzde 4 oranında artırabilir, bu nedenle motor yağını zamanında değiştirin ve bakım hakkında üreticinin vermiş olduğu önerilere uyun. ~Lastiklerinizi doğru basınçta tutun
Doğru basınçtaki lastikler güvenli ve uzun ömürlü olur. 1 psi az hava basılan bir lastik yakıt ekonomisine darbe vurur.  

Aracınızda aşırı yük taşımaktan kaçının
Araçtaki fazlalıklar mutlaka yakıt tüketimini arttırır. Aracınızdan gereksiz eşyaları çıkarın.

Camları kapalı tutun
Açık bir camdan içeri giren rüzgar direnç yaratacaktır. Bunu telafi etmek için gaz pedalına daha fazla basılır ve daha fazla yakıt harcanır. Camları kapalı tutun.

Aracınızın üzerindeki portbagajı çıkarın
Aracınızın üzerindeki portbagajınızı kullanmadığınız zamanlarda çıkarın. Bu portbagajlar aracınızın aerodinamik randımanını etkiler ve aracınız üzerinde geriye çekme etkisi yaratarak yakıt tüketimini yüzde 5 oranına kadar artırır.

Doğru motor yağı kullanın
Araç üreticisi tarafından önerilen kalitede motor yağı kullanın. Üreticinin önerdiği motor yağından farklı bir motor yağı kullanılması ile yakıt verimliliği yüzde 1-2 oranında düşebilir. Yüksek kaliteye sahip motor yağları ayrıca aracınızın motorunun daha verimli çalışmasına yardımcı olabilir. ~Cruise Control kullanın
Uzun yolculuklarda “Cruise Control” (otomatik hız sabitleme sistemi) kullanın. Cruise control yakıt tüketimini azaltmaya katkıda bulunur.

Aracınızı uzun süre rölantide çalıştırmaktan kaçının
Aracınızı rölantide çalıştırmakla aracınız ilerlememesine rağmen yakıt tüketmeye devam eder. Trafik sıkışıklığında veya beklerken kontağı kapatın.

Yolculuklarınızı dikkatli biçimde planlayın
Yakıt tasarrufu için en kolay yol araç içinde harcanan zamanın azaltılmasıdır. Seyahat süresini kısaltmak için tüm kısa yolculuklarınızı ve işlerinizi tek bir yolculuk içerisinde birleştirin.

Aşırı motor devrinden kaçının
Aracınız yavaşlarken veya hızlanırken doğru zamanda doğru vitesi seçin. Motor devir göstergesinin “kırmızı çizgiyi” geçmesine izin vermeyin. ~Yüksek hızdan kaçının
Ne kadar hızlı giderseniz, o kadar fazla rüzgar direnci ile karşı karşıya kalırsınız ve aracınız da hızlı gitmek için o kadar fazla yakıt tüketir. Hız limitinin sadece 10 km/s üzerinde seyretmek yakıt ekonomisini yüzde 23 oranında etkileyebilir.

Mesafenizi koruyun
Aracınızve önünüzde sizi takip eden araç arasında düzgün biçimde fren yapabilmenize yetecek kadar makul ve güvenli bir mesafe bırakın.

Klimanızı tutumlu kullanın
Klima motora fazladan yük bindirir ve çalışmak için yakıtınızı kullanır. Ilık havalarda klima yerine fan kullanarak tasarruf edebilirsiniz.

Hava filtrelerini kontrol edin
Hava filtreleri pisliklerin aracınıza zarar vermesini önler. Tıkanmış bir hava filtresinin değiştirilmesi motorunuzun korunmasına yardımcı olurken, yakıt ekonomisine de olumlu etki yapar.

Trafiğin yoğun olduğu saatlerde yola çıkmaktan kaçının
Trafiğin sıkışık olduğu saatler dışında yolculuk yapma imkanınız varsa, trafikte daha az zaman harcayacak ve sonuç olarak daha az yakıt tüketeceksiniz. ~Hızınızı koruyun
Seyir esnasında önceden düşünün. Örneğin, trafik ışılarında tamamen durmak yerine ışıklara varmadan önce ışığın değişmesi için biraz yavaşlayın veya bir yokuşa girmeden önce biraz hızlanın.

Az miktarda yakıt doldurmaktan kaçının
Yakıt deposunun kapağını her açışınızda bir miktar yakıt buharlaşır. Bunu önlemek için deponuzu tekrar tekrar doldurmaktan kaçının.

Uzmanlar öneriyor
Tutumluluk yarışmalarının galiplerinin fazladan önerileri ya da sırlarının olmaması gerçekten şaşırtıcı. Gerçekten de profesyonellerin yaptığı, tutarlı davranmak ve buraya kadar anlatılanları sıkı sıkıya uygulamakla sınırlı. Ancak buradaki tutarlılığın normal trafik şartlarında tehlikeli olabilecek kadar abartılı olduğunu, günlük hayatta uygulanmasının pek de mantıklı olmadığını belirtmek gerekiyor. Bagajı tamamen boşaltmanın yanı sıra profesyoneller, fazla yakıtın ek ağırlık dezavantajından kurtulmak için her dolumda en fazla 10 lt yakıt alıyor. Kendisini uzman zanneden bazı bilinçsiz sürücülerin yokuş inerken yada kırmızı ışığa yaklaşırken kontağı kapatmaları, güvenliği hiçe saymak anlamına geliyor. Kontağı kapatarak ilerlemek yakıt tüketimini düşürse de kaza riskini inanılmaz oranda artırıyor. Böyle bir durumda hidrolik direksiyon sistemi devre dışı kaldığı gibi birkaç pompalamadan sonra fren pedalının sertleşmesi, sürücüyü çaresiz bırakır. Gereksiz durumlarda klimayı açık tutmak ya da arka cam rezistansını açık unutmak da yakıt tüketimini artırıyor.